پایگاه اطلاع رسانی علوم ارتباطات 1393

وبلاگ دانشجویان ارشدعلوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی-واحد قوچان

پایگاه اطلاع رسانی علوم ارتباطات 1393

وبلاگ دانشجویان ارشدعلوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی-واحد قوچان

پایگاه اطلاع رسانی علوم ارتباطات 1393

به نام آنکه جان را فکرت آموخت

این پرتال برای تبادل اطلاعات دانشجویان ورودی 93 مقطع ارشد رشته علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان ایجاد شده است.
امید آنکه بتوانیم با تعامل ، همفکری ، مشارکت و ارتباطی پویا با یکدیگر در فرایند ارتقا علمی خود و سایر دوستان و همکلاسی ها سهیم باشیم .
بدیهی است مسیرمشترک پیش رو با دریافت نظرات ارزشمند استادان و مشارکت فعال مخاطبان گرامی این وبگاه پربارتر و غنی تر خواهد شد.

مدیر وبلاگ : ناصر برفرازی

barfarazi@gmail.com

پیوندها

تاریخ از نگاه ارتباطات؛ سابقه تاریخی روزنامه در ایران

ناصر برفرازی | دوشنبه, ۱۶ شهریور ۱۳۹۴، ۰۴:۵۴ ب.ظ

منبع -سایت اتحادیه مطبوعات محلی استان های کشور

“روزنامه “واژه ای کلی وعامی است که به نشریات اطلاق میگردد.

به نقل از دکتر معین، “مطبوعات” در زبان فارسی واژه ایست که از عربی وارد زبان فارسی شده وجمع مطبوعه است، که ترجمه ی تحت الفظی آن چاپ شده است . از همین رو به نشریات و روزنامه ها مطبوعات می گویند.

از دیگر واژه هایی که در زبان فارسی به برخی از نشریات گفته میشود” جریده” است ، بطور خلاصه در جریده حوادث ، اخبار ، رساله های علمی و ادبی وسیاسی واخبار وقت و جزآن… منتشر می شود.....

دیگر واژه ای که دانستن معنای آن لازم می آید “مجله” است . به تعریف علامه دهخدا «آنچه که همچون کتاب و رساله از اخبار و موضوعات ومقالات مختلف ،هفته ای یا پانزده روز یا دو هفته یکبار ویا همانند این ها طبع یا انتشار دهند مجله نامند.»

در تعریف یونسکو از نشریه اینطور می آید که نشریات باید سه ویژگی مشترک را دارا باشند:

الف- چاپی بودن، ب- تهیه و تنظیم در داخل، ج- در معرض استفاده عموم بودن .

و همچنین نشریات باید سه ویژگی خاص را نیز دارا باشند:

الف- انتشار مداوم، ب- نام واحد ج- انتشار بیش از یک شماره در سال.

اما در تعریف حقوقی نشریه ،در ماده یک قانون اصلاحی قانون مطبوعات ، سه ویژگی اساسی یک مطبوعه عبارت است از :

- نشریه بودن

- انتشار منظم

- دارای نام ثابت بودن ،تاریخ و شماره ردیف

سابقه ی تاریخی

واما در مورد سابقه تاریخی روزنامه در ایران اگر نگاهی به نوشته ها وکتابهایی که از قرن ها پیش در اختیار می باشد بیاندازیم، ابوریحان بیرونی در المجاهر می نویسد : وکتبتها فی الروز نابع باسمه. این شاهدی است بر اینکه روزنامه در آن زمان به معنی کتاب وشرح گزارش روزانه ویادداشت وقایع هر روز بوده است.

بنقل از دهخدا راپورت هایی که وقایع نگاران دولتی درآن از ولایات اخبار جاری را به دولت می نوشتند ، بمعنی مطبوعات یومیه و هفتگی اطلاق می شد.

یحیی آریان پور در کتاب از “صبا تا نیما “در رابطه با روزنامه چنین نقل می کند:«کلمه روزنامه در زبان فارسی ریشه قدیمی دارد ودر بسیاری از کتابهای قرون اولیه اسلامی این کلمه یا عربی شده ی آن به صورت”روزنامجه”دیده می شود.و صاحب بن عباد ، کاتب و وزیر مشهور آل بویه متوفی به سال ۳۸۵ه. ق روزنامجه داشته و وقایع روزانه را در آن ثبت میکرده..» بنابر این روزنامه در زمانهای قدیم بمعنی دفتر یادداشت ها وگزارش های روزانه بکارمی رفته است.

روزنامه کاغذ اخبار

قدیمی ترین سندی که راجع به نخستین روزنامه ی فارسی در دست است ، اعلام نامه ای است از طرف دولت (بتاریخ رمضان المبارک۱۲۵۲ ه. ق)که در واقع فوق العاده یا پیش شماره روزنامه ای بوده است که غریب به سه ماه بعد انتشار یافته است.در این اعلامنامه اینطور آمده است که «همت ملوکانه اولیای دولت علیه مصروف بر این گشته است که ساکنین ممالک محروسه تربیت شوند و از آنجا که اعظم تربیت آگاه ساختن از کار جهان است لهذا به سبب حکم شاهنشاهی کاغذ اخباری مشتمل بر اخبار شرقیه و غربیه در دار الطباعه ثبت و به اطراف واکناف فرستاده خواهد شد…»

39722300120261266201
39722300120261266201

 

به نقل از محمد سرشار در کتاب “حقوق مطبوعات در جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده” نام این روزنامه به تقلید از هندیان “کاغذ اخبار”انتخاب شده است.

اولین شماره روزنامه کاغذ اخبار درتاریخ ۱۱ اردیبهشت ۱۲۱۶ شمسی منتشر شد . این روزنامه در چهار صفحه به بیان دیگر در دو ورق چاپ می شده است. که درصفحات ۱ و ۳ آن چاپ صورت گرفته و صفحات ۲و۴سفید بوده است ،باین ترتیب آن را بروی دیوار نصب میکردند.

صفحه اول روزنامه به اخبار ممالک شرقیه اختصاص داشته و در صفحه آخر اخبار ممالک غریبه درج میشده است ، این روزنامه حدودا بمدت ۳سال منتشر میشده است واز آن دونسخه در موزه ی بریتانیا موجود است ،در این دو شماره خبری از تاجگذاری ملکه ویکتوریا منتشر شده است . این شماره ها توسط ماموران سیاسی دولت بریتانیا به انگلستان ارسال گردید.

روزنامه زاراریت باهرا

بنقل از دهخدا دومین نشریه خبری ایرانی ،”زاراریت باهرا” بود که در سال ۱۲۶۷ ه.ق توسط مبلغان آمریکایی مسیحیت در شهر ارومیه منتشر شد .این نشریه به شکل ماهانه وبه زبان کلدانی انتشار میافت.

روزنامه وقایع اتفاقیه

سومین روزنامه در ایران توسط میرزا تقی خان امیرکبیر به سال ۱۲۲۳شمسی بنام “وقایع اتفاقیه”در تهران چاپ شد.به نقل از استاد محیط طباطبایی با ساخت ترکیب وقایع اتفاقیه اصطلاح جدیدی برای نامیدن نشریات مورد استفاده قرار گرفت.

39722300120261266201

 

در بالای این روزنامه تصویر شیری با جمله (یااسدلله الغالب )بهمراه تصویر دو فرشته بود، انتشاراین روزنامه که بصورت هفتگی انجام می شد بعد از شماره ۴۷۲ متوقف شد وتا شماره ۶۴۶ بنام روزنامه “دولت علیه”منتشر گردید.تصاویر و نقاشی های این روزنامه توسط عموی بزرگ استاد کمال الملک (استاد غفاری)مصور می گردیده است.

بعد از این در نقاط مختلف ایران از جمله اصفهان، بوشهر، شیراز، چاپ روزنامه بصورت سنگی و سربی ادامه پیدا میکند، که در این مقال به اولین ها بسنده میگردد.

- اولین روزنامه یومیه در ایران خلاصه الحوادث نام داشت که شماره اول آن به تاریخ ۱۳۱۶ ه.ق منتشر گردید. این روزنامه در طول هفته به غیر از روزهای جمعه و یکشنبه منتشر می شد، و بدرج اخبار تلگرافی خارجه می پرداخت.

39722300120261266201

 

- مجله ی “دانش” که بتاریخ (۱۳۲۸ ه.ق) توسط خانم (دکتر حسین خان کحال)در تهران تاسیس شد اولین روزنامه ی زنان محسوب میشود وهمه ی مطالب مندرج در آن درباره زنان بود.مجله ی دانش به طور هفتگی در هشت صفحه و در قطع وزیری وبا چاپ سربی در مطبعه ی روسی منتشر میشده است .

اما اولین روزنامه ای که رنگ و بوی قلم و فکر زنان را بخود گرفت ،روزنامه ی “زبان زنان” بود که بهمت بانو صدیقه دولت آبادی در اصفهان تاسیس ومنتشر شد.

- بسال ۱۳۱۸ ه .ق در شهر بوشهر روزنامه “طلوع” توسط عبدالحمید خان متین السلطنه تاسیس شد ، این روزنامه اولین روزنامه فکاهی تاریخ ایران محسوب میشود، که به چاپ سنگی و مصور طبع میشده است.

39722300120261266201

 

- اولین روزنامه نظامی ایران به نام “روزنامه نظامی علمیه وادبیه ایران” به تاریخ ۱۲۹۳ ه .ق توسط کارکنان مدرسه مبارکه آتاماژور تاسیس وتا ۱۲۹۶ دایر بود ،جایگزین آن روزنامه مریخ بود که از سال ۱۲۹۶ تا ۱۲۹۷ در ۱۸ شماره انتشار یافت منظور از تاسیس این روزنامه درج وقایع و تواریخ نظامی وانتشار مطالب علمی مورد نیاز مردم بوده است.

39722300120261266201

 

- روزنامه علمی توسط محمد حسن خان صنیع الدوله در سال ۱۲۹۳ در ۶۴ شماره انتشار یافت ، که اولین روزنامه ی علمی در تاریخ ایران بوده است.

این مقال را با معرفی اولین روزنامه ای که به زبان فرانسه در ایران انتشار یافت به پایان میبریم . بنقل از یحیی آریان پور در کتاب از صبا تا نیما ، میرزا حسین خان سپهسالار تصمیم گرفت که به هدف معرفی کشور ایران به ملل خارجه با کمک مهندس بلژیکی (بارون دونرمان) روزنامه ای به زبان فرانسه دایر کند. شماره اول آن در تاریخ نهم محرم ۱۲۹۳ به دو زبان فارسی وفرانسه بنام “وطن” منتشر شد . اما به علت مضمون آزادی خواهانه آن مورد غضب ناصرالدین شاه واقع شده و دستور توقیفش را صادر کرد.بنابراین بیش از یک شماره از آن انتشار نیافت.

بعد از وطن امروز روزنامه دیگری به زبان فرانسه بنام “صدای ایران” انتشار یافت . نویسنده و مدیر آن دکتر مورل فرانسوی بود ، این روزنامه از ماه رجب ۱۳۰۲ ه.ق تا رجب ۱۳۰۵ دایر بود.

نویسنده: حسن حیدری

  • ناصر برفرازی

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی