جنگ جهانی دوم در یک نگاه
منبع - سایت جبهه جهانی مستضعفین
جنگ جهانی دوم نشان داد که چگونه انسان‌های مدعی تمدن، حقوق بشر و دموکراسی، بدون اعتقاد به دین و خداوند یکتا، به حیواناتی وحشی و خون‌خوار تبدیل می‌شوند که قادرند ده‌ها میلیون زن و کودک و پیرمرد بی‌گناه را به خاک و خون بکشند.جنگ جهانی دوم، جنگی فراگیر بین سپتامبر ۱۹۳۹ تا اوت ۱۹۴۵ بود که بسیاری از کشورهای جهان را درگیر کرد و جنگ دول متحد و متفق حدود ۷۰ میلیون نفر را به کام مرگ فرستاد.
در ادامه مطلب دلایل آغاز جنگ جهانی دوم ، روزشمار جنگ، نقش آمریکا در جنگ جهانی و تاثیرات و تبعات آن در جهان را مرور خواهیم کرد.
دلایل آغاز جنگ جهانی دوم
اصلی‌‌ترین علل جنگ جهانی دوم عبارت بود از:
1- اشتباهات عهدنامه ورسای
پیمان ورساى (۷ مه ۱۹۱۹/ ۵ شعبان ۱۳۳۷) که ظاهراً به جنگ جهانی اول پایان داد. یکى از ذلت بارترین پیمان هایى بود که پس از جنگ اول جهانى و در پى شکست آلمانها بر ملت آلمان تحمیل گردیده بود و هیتلر سوگند خورده بود که این پیمان را براندازد. از جمله مفاد این پیمان دادن سرزمین هایى از آلمان به لهستان بود و چون آلمانی ها، لهستانی ها را ملتى پست تر از خود مى دانستند این امر برایشان بسیار گران مى آمد.
بدین سبب به دستور هیتلر در سپیده دم اول سپتامبر ۱۹۳۹ ارتش آلمان از مرز لهستان عبور کرد و از شمال و جنوب و مغرب به سوى ورشو پیش راندند.
2- پیامدهای بحران اقتصادی جنگ جهانی اول
جنگ جهانی اول به پایان رسید، اما نظام سرمایه‌داری اروپا جنگ دیگری را آبستن بود. سرمایه‌داری اروپا از بازارهای پس از جنگ فربه شده بود. تنها چند ماه پس از جنگ جهانی اول بود که شوراهای انقلابی کارگری به ویژه در آلمان پدید آمده و شدیداً طبقهٔ حاکم را نگران کرده بودند. به همین خاطر طبقهٔ حاکم آلمان به تسلیح میلشیای ارتجاعی همت گمارد تا «خطر» انقلاب را برطرف کرده و بتواند انقلاب روسیه را از حمایت کارگران اروپا محروم نماید. شوراهای انقلابی کارگری درهم‌کوبیده شدند و بحران اقتصادی بر جای ماند تا این که در سال ۱۹۲۹ میزان بیکاری به درجه‌ای بی‌سابقه رسید. اشتهای استعماری قدرت‌های بزرگ سرمایه‌داری و رقابت‌هایشان هم در این زمان به شدت تقویت شده بودند.
3- رقابت سیاسی فاشیسم و دموکراسی‌های غربی و مارکسیسم
عامل اخیر چنان مؤثر بود که نبرد میان کشورهای درگیر، به شکل بی‌سابقه‌ای، عموم مردم را به قلمرو جنگ کشاند، به طوری که در پایان جنگ تعداد کشته‌شدگان نظامی و غیرنظامی تقریباً با هم برابری می‌کرد. این جنگ، که بین دو بلوک متحدین (آلمان و ایتالیا و ژاپن) و متفقین (انگلیس و فرانسه و امریکا و شوروی) درگرفت، به لحاظ گستردگی جغرافیایی و قدرت تخریب منابع انسانی و طبیعی، بی‌همتا بوده است.
وضع اسفبار زندگی مردم آلمان به دنبال شکست در جنگ جهانی اول و الزام دولت آلمان به پرداخت غرامت جنگی سنگین، ظهور آدولف هیتلر را که عامل اصلی شروع جنگ جهانی دوم بود، تسهیل نمود.
وی که شکست آلمان را نتیجه توطئه یهودیان و کمونیست‌ها می‌دانست، نه تنها خواستار تجدیدنظر در عهدنامه ورسای شد، بلکه با طرح شعار پان ژرمنیسم و با اعلام برتری کامل نژاد ژرمن، حق گسترش قلمرو آلمان تا سرزمین ملت‌های اسلاو در اروپای مرکزی و شرقی را مسلّم انگاشت و تبعیض نژادی را اساس جهان‌بینی خود قرار داد و به همین شکل در صدد گسترش نفوذ خود در دیگر نقاط جهان برآمد.
4- تضادهای داخلی نظام‌های اجتماعی متفاوت
نظام‌های اجتماعی آن دوران که اساساً خصلتی اقتصادی داشتند، عامل تعیین‌کننده دیگری در بروز جنگ جهانی دوم بودند.
پس از جنگ جهانی اول، بریتانیا، روسیه، فرانسه و ایالات متحده امریکا، حدود ۷۸ میلیون کیلومتر مربع از خاک کره زمین (بیش از نیمی از خشکیهای جهان) را در اختیار داشتند. در مقابل، سرزمینهای متعلق به آلمان، ایتالیا و ژاپن مجموعاً به حدود ۶ر۲ میلیون کیلومتر مربع می‌رسید.
این عدم تناسب وقتی چشمگیرتر می‌شود که مستعمره‌های بریتانیا و فرانسه را با متصرفات آلمان، ایتالیا و ژاپن مقایسه کنیم. کل جمعیت بریتانیا و فرانسه حدود ۹۰ میلیون نفر بود، در حالی که امپراتوریهای این دو کشور یک‌سوم کره زمین را تشکیل می‌دادند. در مقایسه، آلمان و ایتالیا و ژاپن با ۱۸۰ میلیون نفر جمعیت (دو برابر جمعیت بریتانیا و فرانسه)، فقط یک بیستم سرزمینهای بریتانیا و فرانسه را در اختیار داشتند.
این تفاوتها بیانگر چرایی عزم کشورهای کامیاب (بریتانیا، روسیه، فرانسه، ایالات متحده امریکا) در حفظ مرزهای موجود و اجتناب آنها از جنگ، و در عین حال دلیل تداوم ناخرسندی فزاینده آلمان، ایتالیا و ژاپن بود. این امر سه کشور اخیر را در طول بیست سال ترک مخاصمه (۱۹۱۹ـ ۱۹۳۹)، به سوی توسعه ابزارهای جنگی کشاند و آنها را به گسترش سرزمینهایشان، از طریق اعمال زور یا تهدید به اعمال زور، واداشت و ستیزه‌جوییهای آنها اسباب جنگ جهانی دوم را فراهم آورد.
دلایل گستردگی جنگ
اینکه چرا جلوی هیتلر گرفته نشد به دلایل متعددی برمی گردد از جمله:
۱- ضعف جامعهً ملل
۲- عدم توانائی کشورهای اروپایی برای دادن پاسخ دندان‌شکن (بر اثر سستی و مسامحهً فرانسه و آمریکا و انگلیس در مقابل هیتلر و اعلام بی‌طرفی از سوی شوروی باعث شد که هیتلر دست خود را در اجرای اهداف نژادپرستانه باز ببیند
۳- کشورهای قدرتمند جهان هر کدام به دنبال منافع خود بودند و از درگیر شدن با هیتلر پرهیز میکردند و علاوه بر این مسئله همین کشورها به شدت درگیر بحران اقتصادی بودند.
۴-ساختار به شدت تبعیض آمیز و امپریالیستی نظام بین الملل، که باعث بوجود امدن چنین جریان های افراطی می گردید.
نقش آمریکا در جنگ جهانی دوم
دولت ایالات متحده آمریکا در فاصله بین دو جنگ جهانی یعنی ۱۹۱۸ تا ۱۹۳۹ در حالی که اروپا در یک بحران فزاینده اقتصادی به سر می‌‌برد و این بحران هم در آمریکا به وجود آمد، اما دولت آمریکا و صاحبان صنایع چرخ صنایع خود را در جاده تولید صنایع نظامی به حرکت درآوردند، به طوری که در زمان آغاز جنگ دوم جهانی در اروپا در ۱۹۳۹ توانسته بود که در زمینه تولید هواپیما، کشتی جنگی و تجارتی، توپ و تانک و صنایع جنبی نظامی بیش از کشورهای روسیه، انگلستان، فرانسه و آلمان جنگ افزار تولید نماید.
این حرکت در آمریکا باعث رونق صنایع و اقتصاد آمریکا شد؛ اما محصولات تولید شده می‌‌بایستی در جایی مصرف شود تا روند تولید متوقف نشود.
روزولت رئیس جمهور آمریکا در ابتدای جنگ اعلان بی طرفی کرد؛ اما به فکر مصرف سلاح‌های تولید شده بود. به این جهت در ۱۱ مارس ۱۹۴۱ قانونی از کنگره آمریکا به نام «قانون وام و اجاره» (The Lend Lease Act) به تصویب رسید.
به دنبال تصویب این قانون بود که زیردریایی‌های آلمان در اقیانوس اطلس مزاحم کشتی‌های آمریکا شدند که برای انگلستان ملزومات نظامی حمل میکردند. به دنبال حمله ناگهانی ارتش آلمان به روسیه در ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱ و پیشرفت سریع ارتش هیتلر به سمت مسکو، لنینگراد و استالینگراد و اعلان جنگ میهنی در روسیه بر ضد تجاوز نازیسم، چرچیل از فرصت استفاده کرد و ضمن ملاقات با روزولت در عرشه کشتی «پرنس آف ولز» (Prince of Wales) ضمن محکوم کردن تجاوز به شوروی، روسها را به کمک آمریکا امیدوار ساخت.
از آن پس عملاً دولت آمریکا نیز به متفقین پیوست و در ۲۵ اوت ۱۹۴۱ برای انتقال کمک‌های انگلیس و آمریکا به شوروی خاک ایران اشغال شد و سیل کمک‌های تسلیحاتی آمریکا به سوی روسیه شوروی سرازیر شد. واقعه حمله ژاپن که متحد آلمان بود، به بندر «پرل هاربور» در هاوایی باعث شد که آمریکا در دسامبر ۱۹۴۱ به آلمان اعلان جنگ داده و کشور ایالات متحده در این مرحله رسماً و عملاً با آلمان و ژاپن و ایتالیا وارد جنگ شده و جنگ از محدوده اروپا خارج شد و جنبه جهانی پیدا کرد
روز شمار جنگ جهانی دوم
اول سپتامبر ۱۹۳۹ م
نیروهای آلمانی به لهستان حمله می کنند. بعد از شکست دادن لهستان، آلمان و شوروی این کشور را میان خود تقسیم می کنند.
۹ آوریل تا ۱ ماه مه ۱۹۴۰
آلمان به کشورهای دانمارک و نروژ حمله می کند و آنها را به تصرف خود در می آورد.
۱۰ ماه مه ۱۹۴۰
تهاجم آلمان به هلند و بلژیک آغاز می شود. تانکهای آلمانی از ناحیه «آردن» به طرف شمال فرانسه پیشروی و به خطوط و استحکامات دفاعی «ماژینو» حمله می کنند.
۲۶ ماه مه ۱۹۴۰
سربازان انگلیسی که با پیشروی آلمانی ها به خطر می افتند به سمت «بندر دان گرک» در شمال فرانسه عقب نشی می کنند. یک ناوگان کوچک از نیروی دریایی سلطنتی انگلستان همراه با قایق های کوچک، ۲۲۴۰۰۰ انگلیسی و ۹۵۰۰۰ نفر از نیروهای متفقین را برای در امان ماندن به انگلستان حمل می کنند.
۱۴ ژوئن ۱۹۴۰
آلمان ها وارد پاریس می شوند. فرانسه قرار داد آتش بس را در ۲۲ ژوئن امضاء می کند.
۱۰ ژانویه تا ۱۵ سپتامبر ۱۹۴۰
آغاز نبرد بریتانیا: «لوفت وافه»، نیروی هوایی آلمان، تصمیم به نابودی نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا با نام اختصاری RAF، می گیرد. نیروی هوایی سلطنتی انگلستان در این نبرد، پیروز می شود و هیتلر از حمله هواپیماهایش به انگلستان صرفنظر می کند.
سپتامبر ۱۹۴۰ ـ ماه مه ۱۹۴۱
بمب افکنهای آلمانی حملات سنگین و همه جانبه ای را موسوم به «بلیتس» Blitz بر روی لندن و دیگر شهرهای انگلستان آغاز می کنند.
۲۷ ماه مه ۱۹۴۱
نیروی دریایی انگلستان، رزم‌ناو آلمانی «بیسمارک» را در اقیانوس اطلس غرق می کند.
۲۲ ژوئن ۱۹۴۱
آلمان در «عملیات بارباروسا» به اتحاد شوروی حمله می کند. در آغاز کار، حمله برق آسای آلمانی‌ها نیروهای شوروی را منهدم ساخت.
۸ سپتامبر ۱۹۴۱
آلمان ها، سن پترزبورگ را مورد حمله قرار می دهند. محاصره این شهر تا ۱۹۴۴ م ادامه می یابد. بیش از یک میلیون از ساکنان آن کشته می شوند.
۵ دسامبر ۱۹۴۱
تهاجم آلمان ها در نزدیکی مسکو متوقف می شود. ارتش آلمان توانایی مبارزه با سرمای شدید آب و هوای روسیه را ندارد.
اکتبر ـ نوامبر ۱۹۴۲
در شمال آفریقا نیروهای انگلیسی به فرماندهی ژنرال «برنارد مونتگمری»، نیروهای آلمانی را به فرماندهی ژنرال «اروین رومل» در «نبرد العلمین» شکست می دهند. در ۸ نوامبر ۱۹۴۲ م متفقین به مستعمرات فرانسه در شمال آفریقا حمله می برند.
۲ فوریه ۱۹۴۳
نیروهای آلمانی تحت فرماندهی ژنرال «فردیک فوری پاولوس» که در حلقه محاصره قرار داشتند، در استالین گراد تسلیم نیروهای شوروی می شوند. آلمان در مجموع، ۰۰۰و۳۰۰ نفر تلفات می دهد و این پیروزی بزرگی برای نیروهای شوروی، محسوب می گردد.
در واقع جنگ در این نبردهای استالینگراد بکلی تغییر می کند . چندین لشگر آلمانی تسلیم می شوند و از این پس نیروهای شوروی بجای دفاع از سرزمین خود ، به حمله برای آزادسازی مناطق اشغالی می پردازند.
تا پیش از این همه متفقین براستی ناامید بودند و یا به شدت نگران از شکست احتمالی شوروی ها ، اگر چنین می شد ، شاید سرنوشت کل اروپا تغییر می یافت.
مارس ـ آوریل ۱۹۴۳
اوج نبرد در اقیانوس اطلس: کشتی های جنگی آلمان با غرق نمودن کشتی هایی که حامل غذا و اسلحه برای انگلستان بودند، این کشور را در معرض خطر قحطی و گرسنگی قرار می دهند تا تسلیم شود. اما متفقین بسیاری از کشتی های جنگی آلمان را نابود کردند. بدین ترتیب این تهدید فروکش کرد.
۵ ژوئیه ۱۹۴۳
«نبرد کورسک» در غرب اتحاد جماهیر شوروی آغاز می شود. نیروهای شوروی، آلمان ها را در بزرگترین نبرد تانک ها در تاریخ، شکست می دهند.
۱۰ ژوئیه ۱۹۴۳
متفقین به جزیره سیسیل حمله می کنند. این تهاجم به سقوط «موسولینی» در ایتالیا منجر می شود.
۱۷ اوت ۱۹۴۳
در این روز، انبوه بمب افکنهای آمریکا حملات خود را متوجه کارخانه های آلمان در شهرهای «رگنسبورگ» و «شواینفورت» می کنند.
۲۲ ژانویه ۱۹۴۴
نیروهای متفقین در «آنزیو» واقع در سواحل جنوب ایتالیا پیاده می شوند و پیشروی خود را در خاک ایتالیا، آغاز می کنند.
۱۸-۱۱ ماه مه ۱۹۴۴
نیروهای متفقین نبردی را برای تصاحب «صومعه مونته کاسینو»، قدیمی ترین صومعه اروپا، آغاز می کنند. در این جنگ، صومعه به سختی آسیب می بیند.
۶ ژوئن ۱۹۴۴
آغاز عملیات نرماندی: تعداد بیشماری از نیروهای متفقین در سواحل نرماندی، در شمال فرانسه، پیاده می شوند. سرانجام نیروهای متفین در مواضع دفاعی آلمان نفوذ می کنند.
۱۳ ژوئن ۱۹۴۴
اولین موشک های V- ۱ به سوی لندن پرتاب می شوند. سپس، موشکهای V-۲ برای حمله به شهروندان انگلیسی مورد استفاده قرار می گیرد.
۱ اوت ۱۹۴۴
لهستانی ها در ورشو علیه آلمان ها شورش نمودند. ارتش روسیه از کمک به آنان امتناع کرد، و شورش سرکوب شد.
۲۵ اوت ۱۹۴۴
متفقین پاریس، پایتخت فرانسه، را از اشغال آلمان ها آزاد ساختند.
۱۷ سپتامبر ۱۹۴۴
آغاز نبرد آرنم: نیروهای هوابرد متفقین در پشت جبهه آلمانها در هلند فرود می آیند. این عملیات به شکست می انجامد.
۱۶ دسامبر ۱۹۴۴
نبرد «بواژ»: آلمان ها آخرین حمله مذبوحانه خود را در «جنگل آردن» واقع در شمال غربی فرانسه آغاز نمودند. این عملیات به شکست آنها می انجامد.
۱۴ ـ ۱۳ فوریه ۱۹۴۵
نیروی هوایی انگلستان شهر در سدن در شرق آلمان را نابود می کند. در حدود 60 هزار شهروند آلمانی کشته می شوند.
۳۰ آوریل ۱۹۴۵
هیتلر در زمانی که نیروهای شوروی، شهر برلین را اشغال می کنند، در پناهگاه زیر زمینی خود، دست به خود کشی می زند.
۸ ماه مه ۱۹۴۵
جنگ جهانی دوم در اروپا به پایان می رسد.
۶ اوت ۱۹۴۵
بمباران اتمی هیروشیما و ناگازاکی دو عملیات اتمی بودند که در زمان جنگ جهانی دوم به دستور هری ترومن، رئیس جمهور وقت آمریکا، علیه امپراتوری ژاپن انجام گرفتند. در این دو عملیات، دو بمب اتمی به فاصله ۳ روز بر روی شهرهای هیروشیما و ناگازاکی انداخته شد که باعث ویرانی و کشتار گسترده شهروندان این دو شهر گردید. حدود ۲۲۰٬۰۰۰ نفر در اثر این دو بمباران اتمی جان باختند که بیشتر آنان را شهروندان غیرنظامی تشکیل می‌دادند.
خسارات جنگ جهانی دوم
بنا بر آمار تهیه شده از جنگ جهانی دوم این واقعه بزرگترین جنگ تاریخ شناخته می شود.
بررسی ها نشان می دهد در کل ۶۱ کشور با مجموع ۱.۷ میلیارد نفر- معادل سه چهارم جمعیت جهان - در این جنگ شرکت داشتند.
مجموع ۱۱۰ میلیون نفر برای خدمت وظیفه بسیج شدند که بیش از نیمی از این عده از سه کشور اتحاد جماهیر شوروی (۲۲ تا ۳۰ میلیون)، آلمان (۱۷ میلیون) و ایالات متحده آمریکا ( ۱۶ میلیون) بودند.
نتیجه جنگ جهانی دوم در چهار سال قریب به ۲۷ میلیون از مردم شوروی را به کام مرگ کشاند، یعنی روزی ۱۸ هزار نفر، پنجاه درصد این کشته‌شدگان خارج از شرایط «عادی» جنگ جان خود را از دست دادند.
پس از پایان جنگ اعلام شد که ۱/۳ میلیون تن بمب توسط متفقین بر بسیاری از شهرهای آلمان فرو ریخته شده که نتیجه آن بی خانمانی ۸ میلیون آلمانی بود.
در پی جنگ جهانی دوم ساختارهای زیربنایی و صنعتی اروپا ویران شد.
طی جنگ جهانی دوم ایالات متحده با۳۴۱ میلیارد دلار هزینه برآورد شده به علاوه ۵۰ میلیارد دلار وام و اجاره تسلیحاتی بیشترین مخارج را متحمل شد. از ۵۰ میلیارد مذکور، ۳۱ میلیارد به بریتانیا، ۱۱ میلیارد به اتحاد شوروی، ۵ میلیارد به چین و ۳ میلیارد به ۳۵ کشور دیگر رفت.
کشورهای بعدی به ترتیب شامل آلمان با ۲۷۲ میلیارد، اتحاد شوروی با ۱۹۲ میلیارد، بریتانیا با ۱۲۰ میلیارد، ایتالیا با ۹۴ میلیارد و ژاپن با ۵۶ میلیارد دلار متحمل هزینه شدند.
اتحاد جماهیر شوروی ۳۰ درصد از ثروت ملی خود را از دست داد و از طرفی تاراج و اخاذی آلمانی ها در کشورهای اشغال شده نیز به مبالغ بی حد و حسابی بالغ می شود.
هزینه کامل خسارت ژاپن ۵۶۲ میلیارد دلار برآورد شده و در آلمان، بمباران و سلاح های مخرب ۴ میلیارد متر مکعب ویرانه برجا گذاشتند.
قحطی در چین، اندونزی، هندوچین فرانسه و هندوستان که در پی آن 12 میلیون نفر جان خود را از دست دادنئ.
این جنگ از لحاظ هزینه به جنگ چهار تریلیون دلاری موسوم شده است.
تلفات انسانی جنگ جهانی دوم
کل رقم کشته‌شدگان جنگ جهانی دوم که مرگبارترین نبرد تمام تاریخ است، بین ۵۰ تا ۷۰ میلیون نفر تخمین زده می‌شود.
آمریکا: تلفات نظامی ۲۹۰۰۰۰ نفر
انگلستان: تلفات نظامی ۴۰۰۰۰۰ نفر - تلفات غیر نظامی ۱۰۰۰۰۰ نفر - جمع ۵۰۰۰۰۰ ، تلفات غیر نظامی بر اثر بمباران هوایی
فرانسه: تلفات نظامی ۲۰۰۰۰۰ نفر - تلفات غیر نظامی ۴۵۰۰۰۰ نفر - جمع ۶۵۰۰۰۰ نفر ، تلفات غیر نظامی به خاطر کشتار در اردوگاهای مرگ توسط ارتش آلمان .
شوروی: تلفات نظامی ۱۳۶۰۰۰۰۰ نفر - تلفات غیر نظامی ۱۲۰۰۰۰۰۰ نفر - جمع ۲۵۶۰۰۰۰۰
آلمان: تلفات نظامی ۳۴۰۰۰۰۰ نفر - تلفات غیر نظامی ۴۰۰۰۰۰۰ نفر - جمع ۷۴۰۰۰۰۰ نفر ، بیشترین تلفات غیر نظامی بر اثر بمباران متفقین در اواخر جنگ .
لهستان: تلفات نظامی ۳۰۰۰۰۰ نفر - تلفات غیر نظامی ۵۷۰۰۰۰۰ نفر - جمع ۶۰۰۰۰۰۰ نفر . تلفات غیر نظامی بر اثر کشتار توسط روسها و آلمانها بوده است .
یوگسلاوی: تلفات نظامی ۳۰۰۰۰۰ نفر - تلفات غیر نظامی ۱۴۰۰۰۰ نفر - جمع ۴۴۰۰۰۰ نفر .
یونان: تلفات نظامی ۱۵۰۰۰۰ نفر - تلفات غیر نظامی ۳۵۰۰۰۰ نفر - جمع ۵۰۰۰۰۰ نفر .
چین: تلفات نظامی ۲۰۰۰۰۰۰ نفر - تلفات غیر نظامی ۶۰۰۰۰۰۰ نفر - جمع ۸۰۰۰۰۰۰ نفر ، بیشترین تلفات غیر نظامی بر اثر کشتار مردم توسط ارتش ژاپن .
ژاپن: تلفات نظامی ۲۵۰۰۰۰۰ - تلفات غیر نظامی ۶۰۰۰۰۰ - جمع ۳۱۰۰۰۰۰ . بیشترین تلفات غیر نظامی در اثر بمب باران متفقین بخصوص بمب باران اتمی توسط امریکا .
بلاروس: یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر کشته شدند.
لنینگراد: یک میلیون نفر قربانی ۹۰۰ روز محاصره گشتند.
کولی ها، لهستانی ها، روسها، سوسیالیست ها، و کمونیست ها و تعدادی یهودی ) البته نه به اندازه ۶ میلیون نفر ادعایی طرفداران هولوکاست) در اردوگاه های نازی ها جان سپردند.
نسل کولی های اروپا تقریبا از میان رفت.
بیش از دو میلیون سرباز روسی که به اسارت آلمان ها در آمده بودند تیر باران شده و یا در این اردوگاهها از گرسنگی، مردند. میلیون ها اروپایی دیگر )شامل چک ها، فرانسوی ها وهلندی ها) به دست نازیها کشته شدند و یا در اردوگاههای کار اجباری، جان سپردند.
ایران بر اثر قحطی ناشی از این جنگ که توسط نیروهای متفقین تلفات بسیار سنگینی داد.
تاثیرات جنگ دوم جهانی
جنگ جهانی دوم بر سراسر جهان و نیز جهان اسلام تأثیرات گسترده‌ای داشت که برخی از آنها عبارت‌اند از:
- فروپاشی نظام چند قطبی و شکل‌گیری نظام دو قطبی شرق و غرب به رهبری شوروی و آمریکا،
- رنگ باختن نفوذ قدرت‌های اروپایی مانند انگلیس، فرانسه، ایتالیا و آلمان در سیاست‌های بین‌المللی،
- شروع جنگ سرد به عنوان صحنه رقابت دو بلوک در قالب اتحادیه‌ها و پیمان‌های خاص،
- تحریک جنبش‌های ضداستعماری و متعاقب آن استقلال مستعمرات و ایجاد چند کشور جدید.
- جنگ جهانی دوم، اروپا را به کلی از مرکزیت انداخت.
- آمریکا و شوروی به بازیگران اصلی صحنه بین‌الملل تبدیل شدند و جهان را به دو منطقه نفوذ بین خود تقسیم کردند و پایه‌های یک نظام دو قطبی را بنا نهادند.
- نفوذ کمونیسم در کشورهای غرب اروپا
- دست یافتن به دستاوردهای فنی آلمان نازی که دارای وسعت و عمق بسیار بود
جنگ جهانی دوم نشان داد که چگونه انسان‌های مدعی تمدن و حقوق بشر و دموکراسی، بدون اعتقاد به دین و خداوند یکتا، به حیواناتی وحشی و خون‌خوار تبدیل می‌شوند که قادرند ده‌ها میلیون زن و کودک و پیرمرد بی‌گناه را به خاک و خون بکشند.
