تاریخچه اجمالی تدوین اعلامیه حقوق بشر

به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم،اصطلاح «حقوق بشر» اولین بار در تاریخ بشریت در جریان «انقلاب کبیر فرانسه» در سندی تحت عنوان «اعلامیه ی حقوق بشر و شهروند» عنوان شد. این سند که در تاریخ 26 اوت 1789 به تصویب مجلس ملی فرانسه رسید در سال 1793 به عنوان دیباچه ی قانون اساسی فرانسه پذیرفته شد . نه تنها فرانسه که تا مدت های مدید، قوانین اساسی کشور های زیادی مبتنی بر الهام گیری از این اعلامیه حقوق بشر و شهروند بود. در واقع می توان گفت اعلامیه حقوق بشر و شهروند فرانسه، به ظاهر مانیفست حقوقی عصر روشنگری است....
 

 

اعلامیه حقوق بشر و شهروند فرانسه

   کمی قبل تر، آزادی خواهان و انقلابیون فرانسه موفق شده بودند لویی شانزدهم را مجاب کنند که دستور تشکیل مجلس طبقات را پس از گذشت 175 سال از زمان تعطیلی آن صادر کند. البته در جریان تحولات سیاسی منجر به انقلاب فرانسه، این مجلس خیلی زود جای خود را مجلس ملی و پس از آن به مجلس موسسان داد. مجلسی که به موجب یکی از نخستین اقدامات خود پس از اعلام فروپاشی ساختار استبدادی سلطنت لویی شانزدهم، مبادرت به تدوین و تصویب اعلامیه ای نمود که به ظاهر رویکردی آزادی خواهانه و برابری طلبانه داشت.

 

یک دهه قبل از تصویب اعلامیه حقوق بشر و شهروند فرانسوی در سال 1776 "کنگره عمومی" ایالات متحده به اتفاق آرای نمایندگان سیزده ایالتی که برای استقلال از بریتانیا سر به شورش گذاشته بودند، اعلامیه ای را در بستون آمریکا به تصویب رساند که به «اعلامیه استقلال» (4 ژوئیه 1776) مشهور شد.

اعلامیه استقلال آمریکا

با وجود جریان خاص لائیسیته در قرن هیجدهم، رگه های مذهبی اعلامیه آمریکا برجسته ترین مشخصه ای است که می توان از آن سخن گفت که نوعی استثناء است. در واقع در حال صحبت از مشخصه ای هستیم که هیچ گاه در سایر اسناد حقوق بشری به صراحت به آن اشاره نشده است...

 

در فاصله تصویب نخستین اعلامیه حقوق بشر (اعلامیه حقوق بشر و شهروند فرانسه)  تا نیمه قرن بیستم، قوانین اساسی بسیاری از کشورها در چهارچوب همین اصول تدوین شده و اعلامیه جهانی حقوق بشر که در سال 1948 به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید، نسخه مکمل همین اعلامیه است، ولی با کمال تاسف باید اذعان کرد که بعد از گذشت بیش از دویست سال از تصویب نخستین اعلامیه جهانی حقوق بشر، حقوق و آزادی‏های تصریح شده در این اعلامیه، برای اکثر مردم روی کره زمین، آرزویی دست نیافتنی است تا چه رسد به اعلامیه جهانی حقوق بشر مصوبه سال 1948 که حقوق و آزادی‏های بیشتری را برای انسان‏ها در نظر گرفته است.