چکیده پایان نامه با موضوع" تحلیل محتوای کاریکاتورهای روزنامه های سراسری کشور با تاکید بر مسایل زیست محیطی در سال 1394" نگارش : ناصر برفرازی
چکیده
با توجه به اصل 50 قانون اساسی، حفاظت از محیط زیست یک وظیفه همگانی است. یکی از مهم‌ترین راهبردها در امر حفظ محیط زیست، نهادینه کردن فرهنگ حفاظت از محیط زیست است. رسانه ها به عنوان یکی از ابزارهای مهم آموزش، انتقال و ترویج فرهنگِ حفظِ محیط زیست، نقش مهمی در انجام این وظیفه دارند. کاریکاتور به عنوان ابزاری ارتباطی در رسانه های مکتوب و مجازی، می تواند در انتقال پیامهای زیست محیطی ایفای نقش کند. ارتباطی که کاریکاتور با بیننده خود برقرار می کند، ساده و صمیمی است. این سادگی و صمیمت سبب می شود تا عامه مردم مخاطبان اصلی کاریکاتور باشند. کاریکاتور به دلیل قابلیت هایی که برای ایجاد ارتباط با مخاطبان خود دارد، می تواند زمینه ای را برای ایجاد نگرش محیط گرایانه فراهم کند و از این رهگذر رفتارهای زیست محیطی را تحت تاثیر قرار دهد.
هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کاریکاتورهای روزنامه های سراسری با محوریت موضوعات زیست محیطی است. برای نیل به این هدف، کاریکاتورهای منتشر شده در بازه زمانی سال 1394 چهار روزنامه پرشمارگان همشهری، شرق، قانون و شهرآرا با روش تحلیل محتوا کمی مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج تحقیق نشان می دهد موضوعات زیست محیطی برای روزنامه های مورد بررسی از نظر فراوانی و صفحه انتشار دارای اولویت است. همچنین در کاریکاتورهای مورد بررسی به دلیل عدم تسلط کافی کاریکاتوریست ها بر دانش زیست محیطی، مقوله های مهم و متعدد محیط‌زیست به صورت نامتوازنی بازنمایی شده است. علاوه بر این از حضور انسان به‌عنوان عامل تأثیرگذار بر محیط‌زیست، غالبا تصویری منفی و مخرب ارائه شده است. البته این تصویر عمدتاً مربوط به مردان است و خانواده، زنان و کودکان ضمن حضور اندک در کارتون‌های زیست‌محیطی، غالبا نقشی آسیب‌پذیر یا منفعل دارند. همچنین رویکرد غالب کاریکاتورهای زیست‌محیطی اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی است و رویکرد آموزشی علی رغم اهمیت فراوان در امر نهادینه کردن فرهنگ حفاظت و توسعه محیط زیست در آنها بسیار کمرنگ است.
کلیدواژه ها: تحلیل محتوا، روزنامه، کاریکاتور، محیط زیست
